Beste vechter, trainer, of Sensei-met-een-zonnebankabonnement,
Laten we eerlijk zijn:
Hoeveel lowkicks heb je dit jaar al geoefend op een bokszak die nog nooit heeft teruggeslagen?
Hoe vaak heb je je techniek ‘verfijnd’ terwijl je tegenstander intussen leerde hoe je denkt?
Als jouw antwoord iets is als “Elke dinsdag en donderdag”, dan is het hoog tijd dat je dit leest:
· Vechtsport als interpersoonlijke synergie – een ecologische dynamische benadering
· Van Kunstjes naar Kunde – een trainingshandleiding voor denkende vechters
Spoiler:
- Vechtsport is geen solo-act.
- Het is geen choreografie van perfecte moves in een vacuum.
- Het is een dans. Met tegenwerking. Chaos. Bluffen. Bijna-geraakt worden. En slim overleven.
- Of dacht je echt dat je klaar was voor de strijd omdat je duizend keer tegen een paal hebt geslagen?
In deze stukken leer je:
- Waarom jij en je tegenstander samen één systeem vormen (en nee, dat is geen yoga).
- Waarom “brinkmanship” geen soap is maar de kern van jouw leerproces.
- Hoe je met echte, vuile, oncomfortabele sparring pas écht leert vechten.
- Waarom de bokszak met pensioen mag, en jij misschien ook — tenzij je wat nieuws probeert.
En geen zorgen, het leest niet als een wetenschappelijk artikel waar je hersens van overhit raken.
Ik heb het vertaald naar de taal van stoten, lachen en leren.
Scrol, lees, denk — of blijf comfortabel trainen voor een wedstrijd die nooit komt.
Met vriendelijke groet,
maar net niet zachtaardig,
Peter Koopman
De sparringspartner van je denkkracht
(a.k.a. de stem van de cognitieve uppercut)
P.S. Als je dit doorstuurt naar een collega-trainer met een overdosis ego of een sporter die denkt dat hij ‘er al is’, dan verdien je een extra punt in de metaforische sparring van intellect. 
27 mei. 2025
Tel.: 06 8135 8861
Van Kaasstolp tot Klemgreep: Ecologische Dynamica voor de Vechtsporter met Werkend Hersenweefsel
Door een betrokken vechtsportdocent met een milde vorm van intellectuele jeuk
Inleiding: Hoeveel trappen moet je maken voordat je snapt dat je niets snapt?
Vraag een gemiddelde vechtsporter naar zijn training en je krijgt een mengeling van “mijn trainer is God,” “ik doe al tien jaar mee,” en “mijn roundhouse kick is perfect.” Perfectie? Serieus? De enige perfecte trap is degene die je niet hoeft uit te voeren omdat je slim genoeg was om je tegenstander in verwarring te brengen zonder je heupen te overbelasten.
Welkom in de Oesh-cultuur: een religieus aandoende stroming waarin elke semi-getatoeëerde trainer met een YouTube-kanaal als autoriteit wordt aanbeden. De realiteit? Vechtsport in Nederland — en bij uitbreiding de wereld — hangt structureel vast in een soort technische taxidermie: dode technieken, tot in den treure herhaald, losgezongen van hun functionele context.
Maar goed nieuws: er is hoop. Niet in de vorm van een nieuwe YouTube-sensatie, maar via een wat minder sexy, maar oh zo zinnig wetenschappelijk raamwerk: de Ecologische Dynamica.
Interpersoonlijke Synergie: Oftewel, je bent geen solo-act, makker
In tegenstelling tot wat je ego je influistert, draait vechten niet om jou alleen. Het draait om de dans — en nee, dit is geen halfzachte metafoor. Jij en je tegenstander zijn namelijk één systeem, één dynamisch stel hersenloze lichaamsdelen dat elkaar voortdurend beïnvloedt, manipuleert, test en ontregelt.
Dat noemen we in dure termen een interpersoonlijke synergie. In mensentaal: als jij stoot, is de reactie van je tegenstander geen verrassing van God, maar een logische respons binnen een functionele keten. Zoals de wind reageert op een draaiende ventilator.
Het tragikomische is: veel trainingen houden hier totaal geen rekening mee. Je oefent op een bokszak die — ondanks de naam — nooit terugslaat. Dat is alsof je leert autorijden in een botsauto die alleen rechtdoor rijdt. Wie zijn tijd zo besteedt, verdient een oorkonde in zelfbedrog.
Brinkmanship: Balanceren op de rand van domme pech of briljante timing
In plaats van urenlang ‘kunstjes’ in te slijpen, zou je moeten leren opereren in metastabiele zones — die grillige overgangsgebieden waar een fractie van een seconde het verschil maakt tussen een geslaagde aanval of een linkse directe op je lever.
De wetenschap noemt dit brinkmanship, ik noem het: “je kop gebruiken waar het telt.”
Het is niet de spierbal die wint, maar de stakker die durft te bewegen in zones waar anderen verstijven. Trainen op comfort is als masturberen in een huwelijk: veilig, vertrouwd, maar uiteindelijk zinloos. Train liever in ongemak — het is daar dat echte bekwaamheid ontstaat.
Praktijkontwerp: De Bokszak mag met pensioen
Als je trainingen nog steeds bestaan uit honderd low-kicks op een weerloos object dat zelfs geen boze blik kan werpen, ben je niet aan het trainen, je bent aan het herkauwen. En wat krijg je van herkauwen? Indigestie. Ook mentaal.
Wil je leren vechten? Spar. Tegen verschillende tegenstanders. Groot, klein, snel, log, links, rechts. Vechten leer je alleen in de interactie. En daar, beste vechtsporter, wordt het pijnlijk duidelijk of je echt iets kunt — of dat je alleen goed bent in schaduwboksen met je eigen illusies.
Conclusie: Stop met geloven in de Sensei-Sprookjes
De ecologische dynamica onthult iets wat de meeste vechtsporters liever niet horen: jij bent slechts de helft van het verhaal. Je training moet niet draaien om het perfectioneren van bewegingen in isolatie, maar om het leren navigeren binnen de chaos van echte interactie.
En dat, dames en heren met een te strakke band en een te groot ego, vereist geen extra trappen. Het vereist denken.
Dus, voordat je je volgende “perfecte” lowkick uitvoert: stel jezelf de vraag — oefen ik een trucje, of train ik echt op het scherpst van de snede?
Zin in een training die écht wat toevoegt? Begin met denken voordat je stoot. Of nog beter: denk tijdens het stoten. En als dat te veel gevraagd is — blijf dan vooral bij de bokszak. Die zal je nooit tegenspreken.
Aanbevolen lectuur voor de vechtsporter met cerebrale aspiraties:
· Hristovski et al. (2006). Constraints and affordances in striking sports
· Kimmel & Rogler (2019). Brinkmanship in Combat: Acting at the Edge of Stability
· Krabben, Orth & Van der Kamp (2019). Combat as an Interpersonal Synergy
· Bernstein (1967). The Coordination and Regulation of Movements
