Moederdag Special

Moederdag Special

De man: evolutionair bijzaak en zaad met benen? Lees en huiver (of gniffel)

Beste lezer,

Weet jij nog wanneer je voor het laatst écht hardop moest lachen om biologie? Niet om een slap seksueel getinte mop op een verjaardagsfeest, maar om de ongemakkelijke waarheid over de menselijke voortplanting? Maak kennis met het tussenhoofdstuk dat niemand zag aankomen, maar iedereen verdient:

“De Onzekere Zaadgever – Hoe de man zijn vinger opstak en pas 2000 jaar later hoorde dat hij erbij hoorde.”

Een eerlijke, satirische, maar wetenschappelijk onderbouwde kijk op de tragikomische rol van de man in het voortplantingsproces. Van Maria’s maagdelijke zwangerschap (zonder enige input van Jozef of zijn zwetende voorgangers) tot de late ontdekking dat mannen écht iets bijdragen – zij het marginaal, onhandig, en biologisch gezien nogal overbodig.

Voor wie houdt van een knipoog naar de werkelijkheid, van mythes met de bijl ontdoen, en van essays die de heilige huisjes niet slopen, maar vakkundig herinrichten met spot en inzicht.

Scrol door en ontdek waarom de moderne man vooral een monument is voor evolutionaire onzekerheid.
En misschien… een tikkeltje hilarisch.

[Lees een tussenhoofdstuk]
(of gewoon het hele essay, als je durft)

Met zaadelijke groet,
Peter (en zijn redacteur met scalpel)

09 mei. 2025

Tel.: 06 8135 8861

Essay: Bevallen – Het Mooiste Wat Er Is (Zeggen Ze)

Het Monster in de Buik

Heeft iemand de film Aliens (1986) gezien? Waarbij een klein slijmerig monster zich een weg baant uit de borstkas van zijn menselijke drager? Daar keek ik naar terwijl ik dacht: “Nou, dat lijkt toch akelig veel op wat we ‘geboorte’ noemen.”Nu heb ik zelf een aantal bevallingen mogen meemaken. Allereerst een aan den lijve, waarvan de traumatische gevolgen zo groot waren dat ik deze beelden heb verdrongen. Vervolgens als toeschouwer bij de geboortes van mijn dochters. Tijdens geen van deze momenten hoorde ik ook maar één keer de uitroep: “Dit is de mooiste dag van mijn leven.” Sterker nog: de mimiek en het geschreeuw gaven eerder aanleiding het tegenovergestelde te veronderstellen.

Een Geboorte is Geen Disneyfilm

Waar komt toch die mythe vandaan dat bevallen iets magisch, puurs, verhevens is? De realiteit is eerder bloed, poep, paniek en een lijf dat openbreekt onder oerkrachten. En dan de suggestie dat de pijn ‘vergeten wordt zodra je je baby ziet’… Alsof een stomp in het gezicht ook minder erg is zodra je daarna een puppy mag vasthouden.De ‘positieve’ framing van bevallen is diepgeworteld in culturele constructen rond moederschap, vrouwelijkheid en religie. Psycholoog Adrienne Rich beschreef in Of Woman Born (1976) de moederschapservaring als een sociaal geconstrueerde paradox tussen verhevenheid en onderdrukking. De biologische realiteit wordt onderworpen aan romantische ideologieën die weinig recht doen aan de fysieke en psychologische tol ervan[1].We moeten het kind bij de naam noemen: een bevalling is een frontale botsing tussen fysiologie en illusie. En dat brengt ons bij een andere illusie – de rol van de man in dit geheel. Maar daaarover later.

Hoofdstuk 1: De Moedige Midwife en de Lijdende Leeuwin – Bevallen als Oorlogsmissie

“Bevallen is net oorlog voeren: je weet pas wat je aankan als je midden in het slagveld ligt en nergens een uitgang is.”
– Anonieme gynaecoloog met burn-out (vrij geciteerd)
De verheerlijking van de bevalling als een ‘natuurlijke’ ervaring is misschien wel een van de meest hardnekkige leugens die vrouwen wordt verteld. Je zou bijna denken dat het een marketingcampagne van Moeder Natuur is, bedoeld om voortplanting aantrekkelijk te houden – want als iedereen wist hoe het écht was, zou de mensheid uitsterven bij generatie drie.

✦ De evolutionaire paradox: brein te groot, bekken te smal

De menselijke bevalling is een biologisch compromis op het randje van sadisme. Onze hersenen zijn geëxplodeerd in omvang dankzij miljoenen jaren van cognitieve evolutie – denk: taal, gereedschap, belastingontwijking – maar onze heupen zijn relatief smal gebleven, want anders konden we niet meer rechtop lopen. Het resultaat: een babyhoofd dat nét wel/nét niet past, en een geboortekanaal dat functioneert als escape room zonder hints.
Dat dit überhaupt lukt, is een Darwiniaans mirakel. Dat we het ‘mooi’ noemen, is collectieve cognitieve dissonantie. Noem het gerust: postnataal Stockholm-syndroom.

✦ De mythe van de moederkracht

In premoderne tijden was bevallen een collectieve vrouwenzaak. De vroedvrouw was zowel coach, chirurg als priesteres. Er werd gehuild, gescheurd, gebeden. Geen mannen in de buurt – tenzij om te bidden of een geit te slachten voor offerdoeleinden. Maar met de opkomst van de medische wetenschap schoof de mannelijke arts naar binnen, en verdween de rituele krachtvrouw naar de marge.
Plots werd bevallen een medisch probleem. Iets dat moest worden gemonitord, gemeten, ingegrepen. Waar vroeger vrouwen zélf wisten hoe het moest (omdat ze het al honderd keer hadden gezien), vertrouwt de moderne vrouw op apparaten, protocollen en Pinterest-posts over ‘natuurlijke ademhaling’.
Het resultaat: vrouwen worden vaak overvallen in plaats van bevallen. Volledig verrast door de intensiteit van iets dat ze evolutionair gezien zouden moeten aankunnen – ware het niet dat cultuur, angst en pijnbestrijding het proces deels hebben vervreemd.

✦ Van barensgodin naar barensprooi

Het mannelijke perspectief? Die staat erbij, handjes zwetend, met het gezicht van iemand die net een YouTube-compilatie van verkeersongelukken kijkt. Machteloos, nutteloos, en vaak tot last.
De man wordt op cursus gestuurd om ‘te ondersteunen’, wat meestal neerkomt op het herhalen van ademhalingstechnieken die hij zelf nauwelijks begrijpt, en op het vasthouden van een been alsof hij deelneemt aan een potje extreme twister met medische bijsluiter.Het enige wat hij echt leert is dit: zijn aanwezigheid is optioneel, zijn afwezigheid onvergeeflijk.

Hoofdstuk 2: De Onzekere Zaadgever – Hoe de man zijn vinger opstak en pas 2000 jaar later hoorde dat hij erbij hoorde

“De vrouw baart, de man beaamt. Meer was het eeuwenlang niet.”
– Anonieme vroedvrouw, 14e eeuw (apocrief, maar wáár)

✦ In den beginne was de vrouw zwanger… en de man wist van niks

Lang voordat de man zich kon spiegelen aan viriele reclames van scheerapparaten en testosteronpillen, leefde hij in een biologische schemerzone. Zijn rol in de voortplanting was even onduidelijk als zijn plek aan tafel – doorgaans aan de rand, wachtend tot de vrouwen hun werk gedaan hadden. De vrouw werd zwanger. Punt. Van wie? Geen idee. Misschien van de wind. Of van de goden. Of van die ene keer dat ze een vrucht at met een gekke smaak.De man keek toe, verbaasd, en deed wat hij altijd doet als hij het niet begrijpt: hij verzon een verhaal waarin hij belangrijk was. In veel pre-agricultuur samenlevingen werd de zwangerschap van vrouwen niet causaal gekoppeld aan seks; antropoloog Bronisław Malinowski toonde dit aan in zijn veldwerk bij de Trobrianders[2].

✦ Maria en de ultieme afwijzing

Niets weerspiegelt de mannelijke overbodigheid zo genadeloos als het beroemdste zwangerschapsverhaal ter wereld: Maria, een jonge vrouw, wordt zwanger… zónder man. Niet van Jozef, niet van een rondtrekkende centurion met blauwe ogen, maar van de Heilige Geest. Een etherisch zaad waar geen piemel aan te pas kwam. Geen zweet, geen gestuntel, geen ‘was het goed voor jou?’ – gewoon plop, daar is hij: Jezus, de redder.Als symboliek was dit een klap in het kruis van de mannelijke eer: de ultieme afwijzing van zijn noodzakelijkheid. God zelf vond hem niet nodig. Dat moet pijn hebben gedaan.

✦ De grote paterniteitsontkenning

Voor de premoderne mens waren kinderen een cadeautje van het universum, of de straf van een god. De man had daar, biologisch gezien, geen directe rol in. Het idee dat zijn zaad de motor was van nieuw leven, drong pas door toen:· Men eindelijk anatomie bedreef (lees: dode vrouwen opensneed)· Men durfde te denken zonder dogma· En iemand zei: “Hé… dat kind lijkt verdacht veel op Joris van de bakker.”De Grieken hadden al vermoedens. Aristoteles dacht dat de man het “vormgevende beginsel” bijdroeg, de vrouw slechts “de materie”[3]. Galenus noemde de baarmoeder een ‘warme oven’[4]. Fout, maar charmant in zijn onwetendheid. Tot de verlichting (de échte, niet die van Jezus), wist niemand zeker waar baby’s vandaan kwamen. De man was figurant in een proces dat hij niet begreep, maar wel graag regisseerde.

✦ Van loser naar leider (op valse gronden)

Pas toen de man zijn betrokkenheid bij conceptie ontdekte, greep hij de macht. Niet bescheiden: hij herschreef de mythologie, religie én wetgeving. Het kind werd zijn bezit. De vrouw werd broedmachine, zijn zaad heilig, haar seksualiteit verdacht. En zo ontstond het patriarchaat: een monument voor de onzekerheid van een laatbegaafde zaadgever.Maar biologisch? Redelijk overbodig.
In evolutionaire termen zijn mannen wegwerpverpakkingen: zaaddonoren met benen. Voor het overleven van de soort zijn een paar kwaliteitsvolle exemplaren genoeg. De rest? Redundant. Een soort back-up van back-ups. Vrouwen daarentegen zijn de schaarse grondstof. Geen vrouw, geen nageslacht. Geen man? Meh, dat redden we wel met twee spermadonoren en een pipet[5].

✦ Conclusie: De zaadgever met prestatieangst

Het moderne mannetje, dat zich zo opblaast in sportscholen en podcasts over “alpha energy”, is nog altijd diezelfde nerveuze primitieveling die zich afvraagt:
“Ben ik eigenlijk wel nodig?”

Het antwoord:
“Niet echt. Maar als je je best doet, mag je blijven.”

Epiloogje met een glimlach:

Misschien moeten we het de man niet te kwalijk nemen. Hij is de enige soort die een eeuwenlange seksuele rol moest claimen zonder dat hij wist hoe het werkte. En nu hij het wél weet, wil niemand meer echt luisteren. Dat noemen we karma. Of biologie. Of simpelweg: gerechtigheid met een zaadcel.

Hoofdstuk 3: Het Vrouwelijke Verlangen – Tussen Selectiedrift, Veiligheid en Geheim Genot

✦ Seksuele Disfunctie als Logisch Product

Erectiestoornis? Vroegtijdige zaadlozing? Libidoverlies? Geen fout in het systeem, maar het systeem zélf. De man leeft met een innerlijke paradox: hij moet presteren in een arena waar hij zich evolutionair al verslagen weet. Zijn lichaam zegt “reproduceer!”, zijn psyche zegt “ik weet niet eens of ik besta!” Combineer dat met een samenleving die seks overlaadt met betekenis – van reclame tot religie – en je hebt een recept voor een voortdurende identiteitscrisis in bed.
Freud zou het “penisnijd” noemen, maar dan in omgekeerde vorm: de angst dat je penis niets meer betekent. Dat hij niet meer regeert, maar slechts registreert – een passieve deelnemer aan een spel waarin de spelregels hem niet meer gunstig gezind zijn.

✦ De man als Relikwie van Lust

Waar de vrouw steeds meer ruimte krijgt om haar seksuele subjectiviteit te verkennen – van Tinder tot tantra, van OnlyFans tot open relaties – blijft de man vaak hangen in het scenario van de jager die jaagt op prooi, zonder zich ooit af te vragen of hij zelf misschien ook bekeken wordt. Hij wil verleiden, maar weet niet hoe. Hij wil begeerd worden, maar durft dat nauwelijks toe te geven. Hij noemt het “dominantie”, maar bedoelt: “Houd alsjeblieft van mij.”
Zijn seksualiteit is dus geen feest van overgave, maar een krampachtige choreografie van zelfbehoud. Hij danst, springt, likt, zuigt, pompt – in de hoop dat iemand zegt: “Je doet ertoe.” Want dat is het uiteindelijke doel van zijn orgasme: niet nageslacht, maar bevestiging.

Tussenconclusie: De Seksuele Tragiek van de Man

Wat moeten we dan met deze overschreeuwde zaadleverancier? Is hij te redden? Of blijft hij hangen in zijn rol van clowneske potentaat, altijd op zoek naar het volgende orgasme dat zijn bestaansrecht bevestigt?Misschien zit de oplossing in een tragisch besef: dat zijn grootste seksuele kracht niet zit in zijn erectie, maar in zijn erkenning. Dat hij, door kwetsbaarheid te omarmen en prestatie te laten varen, eindelijk ruimte kan maken voor echte intimiteit. Maar ja – probeer dat maar eens uit te leggen aan een man die zijn zelfbeeld ontleent aan de lengte van zijn biceps en het aantal vrouwen dat zijn Instagram-stories bekijkt.

Hoofdstuk 4: De Vrouwelijke Beleving – Lichaam als Slagveld, Ziel als Theater

“Als hij komt, is het voorbij. Als ik kom, is het een wonder.”
– Onbekende vrouw, in een anonieme enquête (maar vrijwel universeel herkenbaar)
Waar het mannelijke orgasme doelgericht en explosief is, is het vrouwelijke een gelaagde onderneming. Geen sprint, maar een labyrint. Geen knop, maar een landschap vol schakelmechanismen, remsystemen en contextafhankelijke variabelen. En juist dát maakt de vrouwelijke seksualiteit fascinerend… én fundamenteel onbegrepen.

✦ Seks als contextueel ritueel

Voor de meeste vrouwen is opwinding geen lineair proces. Het is geen kwestie van “aanraken en gaan”, zoals bij veel mannen. Seksuele begeerte bij vrouwen is contextueel, relationeel, en interoceptief. Dit betekent dat haar opwinding sterk beïnvloed wordt door:haar fysieke gesteldheid (hormonen, energie, voeding)haar mentale staat (veiligheid, stress, verbondenheid)de sociale setting (vertrouwen, erkenning, intimiteit)
Een vrouw ‘aanzetten’ is geen mechanisch proces, maar een gelaagde choreografie van lichaam, geest en omgeving. De reden waarom zoveel vrouwen nep-orgen zijn gaan faken? Omdat mannen niet willen dansen, maar rammen.

✦ Het orgasme als politieke daad

In een cultuur waarin het mannelijke orgasme de default is – zichtbaar, luid, doelmatig – is het vrouwelijke orgasme revolutionair. Dat vrouwen überhaupt moeite hebben met klaarkomen, komt zelden door een biologisch defect, maar vrijwel altijd door een sociale of psychologische mismatch. Onvoldoende stimulatie, onvoldoende aandacht, teveel prestatiegerichtheid. En niet te vergeten: schaamte, schuld, trauma.
Het vrouwelijke orgasme is geen vanzelfsprekendheid, maar een geprivilegieerde ervaring in een wereld die haar lichaam reduceert tot esthetiek en haar genot tot bijzaak. Elke vrouw die klaarkomt, in eigen regie, is dus een vorm van verzet tegen duizenden jaren van seksuele onderdrukking.

✦ De vagina als terrein van projectie

De vrouwelijke genitaliën zijn nooit neutraal geweest. Ze zijn religieus bezet gebied, cultureel geclaimd terrein, en pornografisch overgeïnterpreteerd. Ze worden geassocieerd met vruchtbaarheid, zondigheid, mysterie, en ‘moeilijkheid’. Terwijl het eigenlijk een complex orgaan is met meer zenuwuiteinden dan de eikel en een ingebouwde selectieprocedure voor sperma.
Wat doet de cultuur ermee? Ze noemt het ‘down there’, ‘de doos’, ‘het kutje’ – en ondertussen durft men nauwelijks te praten over de clitoris (waarvan het complete anatomische model pas in 1998 volledig gepubliceerd werd, een wetenschappelijk schandaal op zichzelf).De man projecteert zijn verlangen, zijn angsten en zijn machteloosheid op haar lichaam. Wat hij niet begrijpt, erotiseert hij. Wat hij niet kan controleren, temt hij met schaamte.

✦ De prijs van het genot

Waar de man seks kan beleven als een tijdelijke ontsnapping, is het voor de vrouw een potentieel levensveranderende ervaring. Niet alleen fysiek – door zwangerschap, infecties of pijn – maar ook sociaal. De ‘slet’-label ligt altijd op de loer, evenals slutshaming, victim blaming en reputatieschade. Het plezier dat ze ervaart, wordt voortdurend afgezet tegen de risico’s die ze loopt.Het is als Russian roulette met een glimlach: ze mag genieten, zolang ze de culturele trekker niet te vaak overhaalt.

✦ Conclusie: Seks als asymmetrisch toneelstuk

Mannelijke en vrouwelijke seksualiteit opereren niet op hetzelfde script. Ze spelen op hetzelfde podium, maar in een ander genre. Hij denkt dat hij in een actiefilm zit – zij weet dat het een psychologisch drama is. Hij verwacht applaus na de climax – zij vraagt zich af of het publiek überhaupt heeft begrepen wat de bedoeling was.

Hoofdstuk 5: Het Seksuele Schijnpodium – Wat voelt hij eigenlijk?

We keren terug naar het mannetje. Nu hij zijn evolutionaire overbodigheid onder ogen heeft gezien, zit hij in zijn hoekje – tussen eiwitshakes, podcasts over “dopamine detox”, zijn PlayStationcontroller en de eeuwige zoektocht naar een sixpack dat zijn diepe onzekerheid moet compenseren. Maar laten we nu eens zijn seksuele beleving onder de loep nemen.Wat ervaart hij werkelijk tijdens de daad? Behalve de gebruikelijke twintig seconden euforie, adrenaline, zelfvalidatie en daarna de post-coïtale existentialistische leegte?Het mannelijke orgasme is kort, intens en bovenal: teleologisch. Het heeft een doel – ejaculatie. Daarna is het klaar. Finito. Evolutionair effectief, maar relationeel tamelijk ondermaats. De vrouw daarentegen? Complex, gelaagd, potentieel multi-orgastisch, maar vooral: risicodragend. Zij draagt de biologische consequentie van de daad: zwangerschap, bevalling, borstvoeding en het maatschappelijke oordeel als het zonder ring gebeurt.Dus: wat biedt zijn plezier dat haar risico compenseert?

✦ De Economie van het Genot

Het is evolutionair gezien een slechte ruil. Zijn moment van extase versus haar maandenlange investering. Dit verklaart wellicht waarom vrouwen – cultureel, biologisch, strategisch – kieskeuriger zijn. En waarom mannen de seksuele markt overspoelen met aanbod, terwijl vrouwen filteren als een dating-app met 48 selectiecriteria.De man wíl dus wel, maar heeft evolutionair weinig te bieden. Hij denkt dat zijn “moves” en zijn 3 minuten aan ritmisch stampwerk een ervaring zijn. Voor haar is het eerder een auditie voor vaderschap die meestal eindigt met een mentale swipe naar links.

✦ Seks als Zelfbevestiging, niet als Verbinding

Voor veel mannen is seks geen vorm van verbinding, maar van validatie. Een bevestiging dat hij nog meetelt, dat hij nog iets kán, dat hij gewild is. Het vrouwelijke lichaam wordt hierbij vaak niet ervaren als subject, maar als spiegel waarin hij hoopt een aantrekkelijke versie van zichzelf te zien.Combineer dat met performance pressure, pornografische scripts, een cultuur van competitief prestatiegedrag, en voilà: seksuele disfunctie is geen afwijking, maar…

✦ Het Neurobiologische Perspectief: Hormonen, Hersenen en de Man als Dopamineverslaafde

De mannelijke hersenen zijn, plat gezegd, verslavingsgevoelig. Niet in de laatste plaats voor seks. Tijdens seksuele opwinding – en zeker tijdens het orgasme – giert een cocktail van dopamine, oxytocine, vasopressine en endorfines door het brein. Maar er is een addertje onder het gras: deze neurochemische high is ontworpen als lokmiddel, niet als beloning.
Zoals Louann Brizendine treffend stelt in The Male Brain (2010): het mannelijke brein is geprogrammeerd om prikkels te volgen die leiden tot ejaculatie, maar ervaart daarna een plotselinge “crash” van het beloningssysteem. Dit verklaart de post-coïtale onverschilligheid of zelfs afkeer die sommige mannen ervaren. Biologisch is het mechanisme: “Klaar? Wegwezen.” Geen verbinding, maar een kortstondige neurologische zelfbevrediging.

Kanttekening: De neurobiologie geeft geen vrijbrief voor lomp gedrag. Het legt enkel bloot dat het brein van de man geoptimaliseerd is voor actie, niet voor affectie.

✦ Het Evolutionaire Perspectief: Zaadoptimalisatie en de Wegwerpman

Vanuit de evolutionaire logica is de man primair een vector van genetisch materiaal. Zijn rol: zo veel mogelijk nakomelingen verwekken tegen zo laag mogelijke kosten. De vrouw daarentegen heeft, als draagster van het kind, hoge biologische en sociale risico’s.
Volgens biologisch psychologen zoals David Buss (The Evolution of Desire, 1994) ligt hier de oorsprong van het seksuele gedragsverschil: mannen neigen naar kwantiteit, vrouwen naar kwaliteit. Helen Fisher sluit zich hierbij aan (Anatomy of Love, 1992) en benadrukt dat de man neurobiologisch geprogrammeerd is voor “lust-driven pursuit”, maar evolutionair vervangen kan worden zodra zijn zaad is geleverd.
–

Conclusie? De man voelt zich structureel onzeker omdat zijn rol functioneel tijdelijk is. Zijn seksuele identiteit is gebouwd op een fundament van biologische inwisselbaarheid.

✦ Het Psychoanalytische Perspectief: Freud, Friday en het Gemankeerde Ego

Sigmund Freud zou dit allemaal samenvatten in één term: castratieangst. Niet letterlijk, maar existentieel. De man leeft met de permanente angst dat zijn seksuele status wordt ontmanteld – door afwijzing, impotentie, of vrouwelijke autonomie.
Voor Freud is de man continu op zoek naar bevestiging dat hij potent en waardevol is. Seks wordt daarmee een ego-oefening: de erectie als bewijs van mannelijkheid, de penetratie als bevestiging van controle, en het orgasme als tijdelijke overwinning op de doodsdrift (Thanatos). Maar ironisch genoeg is juist die climax het moment waarop hij zijn controle verliest. De man wordt even niets. En dát – die tijdelijke zelfopheffing – kan hij psychisch nauwelijks verdragen.
Nancy Friday, in Men in Love (1980), legt bloot hoe mannen vaak fantaseren over controle en macht, juist om een gevoel van innerlijke ontoereikendheid te bezweren. De seksuele daad wordt zo een theater waarin angst en verlangen zich vermommen als viriliteit. Maar het publiek kijkt zelden mee. De enige toeschouwer is zijn eigen spiegelbeeld.

✦ Het Neuronenbal – Hormonen, Tijdslijnen en Misverstanden

De seksuele ervaring van de man is qua hormonale tijdlijn een sprint: testosteron zet aan tot jacht, dopamine beloont de verovering, en zodra het zaad is gelost, volgt een oxytocinepiek van gemiddeld zes minuten. Daarna: afname van interesse, rust, honger, slaap. Klaar. Het lichaam zegt: missie voltooid, tijd voor herstel.
Bij de vrouw is het eerder een langgerekte marathonsessie in het neuro-endocrien theater: oestrogeen en oxytocine nemen al vóór de daad de regie over, en tijdens seks komen daar dopamine en serotonine bij – chemische stoffen die ook betrokken zijn bij hechting, emotionele verwerking en relationele evaluatie. De vrouwelijke climax (indien bereikt, en dat is vaak niet het geval) is verbonden aan een langere hormonale nazorglijn, waarbij verbondenheid, kwetsbaarheid en interpretatie een grotere rol spelen.
Kortom: terwijl hij op zoek is naar een ‘output’, is zij bezig met een ‘input-interpretatie’. Zijn orgasme sluit een proces af. Haar ervaring opent een complex emotioneel venster. Geen wonder dat de communicatie na de daad vaak voelt als een dialoog tussen een uitgeschakelde modem en een radio die nog op vol volume staat.Cruciale mismatch:
De man ervaart seks als bevestiging van status of succes (doelgericht), terwijl de vrouw het veelal evalueert als signaal voor potentiële veiligheid, hechting of teleurstelling (procesgericht). En dat leidt tot Babylonische spraakverwarring tussen twee neurobiologische belevingswerelden.

✦ Pornografie – Het Digitale Wondermiddel tegen Mannelijke Angst

In het tijdperk van on demand-dopamine is pornografie de heroïne van het mannelijk ego. Het biedt instant seksuele bevestiging zonder risico, zonder afwijzing, zonder de noodzaak tot prestatie of empathie. Het is niet alleen fantasie, het is een regressief medicijn tegen de angst om niet goed genoeg te zijn.
Zoals Gary Wilson in Your Brain on Porn (2012) overtuigend aantoont: overmatig pornongebruik leidt tot desensitisatie, verslechterde seksuele prestaties in het echte leven, en een verstoord verwachtingspatroon. De hersenen worden geherprogrammeerd: seksuele opwinding wordt gekoppeld aan pixels, niet aan personen.Pornografie functioneert als een soort digitale moederborst: altijd beschikbaar, nooit afwijzend, en precies afgestemd op je voorkeuren. Maar net als junkfood vervuilt het op de lange termijn de smaakpapillen van intimiteit.Zelfmedicatie dus, maar met bijwerkingen:Verminderd libido bij echte partnersToenemende prestatiedrukSchaamte en zelfhaatEn, ironisch genoeg, de versterking van het gevoel van overbodigheidDe man die door pornografie zijn mannelijkheid bevestigt, ondermijnt tegelijk zijn vermogen tot echte intimiteit. Hij masturbeert zichzelf niet alleen leeg, maar ook richting existentiële irrelevantheid.

✦ Drie Seksuele Realiteiten – De Performer, de Bevestiger, de Ontkenner

De Performer
Deze man leeft onder het juk van prestatie. Elke seksuele interactie is een toneelstuk waarbij hij hoopt dat zijn moves, zijn ‘stamina’ of zijn maat volstaan om bewondering te oogsten. Hij is geen minnaar, hij is een entertainer met een angst voor boegeroep.De Bevestiger
Voor hem is seks een meetinstrument: ben ik nog aantrekkelijk, gewild, capabel? Het vrouwelijke lichaam is een jury, haar kreunen het applaus waaruit hij zelfvertrouwen distilleert. Maar zodra het applaus uitblijft, stort zijn identiteit in als een slecht gebouwde IKEA-kast.De Ontkenner
Deze man ontkent zijn emotionele betrokkenheid. Seks is ‘gewoon fysiek’, ‘niets persoonlijks’. In werkelijkheid is het een pantser: hoe meer hij loskoppelt, hoe minder hij geraakt kan worden. Ironisch genoeg is deze afstandelijkheid vaak de vrucht van diepe onzekerheid en oude wonden.Slotopmerking in stijl van een boze maar liefdevolle grootvader:
De man denkt vaak dat hij aan het jagen is, maar in werkelijkheid is hij op de vlucht. Seks is zelden zijn prooi. Het is zijn camouflage.

✦ Samenvatting met de nodige ironie:

De man is, neurobiologisch gezien, een junk. Evolutionair gezien, een pion. En psychoanalytisch gezien, een angsthaas met een erectie.Zijn seksuele beleving is een labyrint van kortstondige euforie, diepe onzekerheid en culturele scripts die meer beloven dan ze kunnen waarmaken. Terwijl hij denkt de jager te zijn, is hij vooral op de vlucht – voor irrelevantie, voor afwijzing, voor zichzelf.

“Waarom ik besta – een TED Talk in 20 seconden”
(De camera zoomt in. Het rode TED-logo op de achtergrond. De spreker staat wijdbeens, licht bezweet, microfoon op zijn revers. Zijn stem trilt van urgentie én euforie.)Spreker (snel, hijgend):
“Dames en heren… [pauze, diepe zucht] …ik besta… om te geven! Niet te denken, maar te doen. Niet te twijfelen, maar te spuiten… een fractie van mijn essentie in het heelal te slingeren in de hoop… [oogcontact met publiek] dat íéts – of iemand – het vangt.”(Zijn stem breekt. Hij grijpt het spreekgestoelte vast alsof hij zijn laatste restje controle vasthoudt.)“Voor die ene piek – van intensiteit, trots, angst en ontlading – waarin ik niet nadenk over hypotheek, haar ex, of of ik goed genoeg ben…”(Hij kijkt naar boven, alsof de Heilige Geest hem zojuist heeft verlaten.)“En dan… stilte. Schaamte. Google Chrome incognito sluiten. Waarom ik besta?”
(Hij lacht wrang.)
“Vraag het m’n sok. Dank u.”(Applaus. Muziek zwelt aan. Camera zoomt uit. Er valt een condoom van het spreekgestoelte.)

Bronnen

David Buss – The Evolution of Desire· Robert Sapolsky – Behave· Yuval Harari – Sapiens· Sarah Blaffer Hrdy – Mother Nature· Richard Dawkins – The Selfish Gene· Camille Paglia – Sexual Personae· Arthur Schopenhauer – Über die Weiber· Nassim Taleb – AntifragileWrangham, R. (2019). The Goodness Paradox.Sapolsky, R. M. (2017). Behave.Elisabeth Badinter – De mythe van de moederliefde (1980).· [1] Rich, A. (1976). Of Woman Born: Motherhood as Experience and Institution. Norton.· [2] Malinowski, B. (1929). The Sexual Life of Savages in North-Western Melanesia. Routledge.· [3] Aristoteles. Generation of Animals. (ca. 350 BCE). Vertaald door A. L. Peck, Loeb Classical Library.· [4] Galenus. De Usu Partium (2e eeuw n.Chr.). Vertaald door M.T. May.· [5] Hrdy, S. B. (1999). Mother Nature: Maternal Instincts and How They Shape the Human Species. Pantheon Books.