Goed nieuws: U bent terminaal!
Beste lezer,
Ik heb heuglijk nieuws: u bent ongeneeslijk ziek. Geen paniek – u ook, ik ook, iedereen. Het heet leven en de prognose is hopeloos: honderd procent sterfte.
Wat wij daarmee doen? Massaal ontkennen, uiteraard. We smeren crèmes tegen de aftakeling, slikken supplementen tegen de tijd, en hangen aan het infuus van influencers die beloven dat doodgaan optioneel is (net als belasting betalen – spoiler: ook dat is niet zo).
Ik schreef er een stuk over: “Het leven als terminale aandoening”. Geen tranentrekker, maar een vrolijke dissectie van onze collectieve doodsontkenning – met een vleugje Sapolsky, Becker, Bauman en een flinke scheut cynisme.
Lees het gerust, voor het te laat is.
Met sterfelijke groet,
Peter Koopman
P.S. Maak je geen zorgen: het is kort genoeg om te lezen vóór je onvermijdelijk het loodje legt.
Het leven als terminale aandoening
(Waarom we de dood niet afschaffen, maar hem wel verkleden)
We zijn allemaal terminaal, maar durven het niet te zeggen. Nee, dat zou slecht zijn voor de vibes. In plaats daarvan kleden we onze sterfelijkheid aan met yoga, microdosing en een abonnement op een “anti-aging clinic”. Want als je doodgaat met een sixpack en strakke kaaklijn, is het toch minder erg, niet?
Onze cultuur heeft sterfelijkheid gedegradeerd tot een cosmetisch probleem. Ouderdom is “te behandelen” met injectables, stamcellen en detoxsapjes. De dood zelf? Dat is een bug die Elon Musk straks even voor ons oplost (bron: zijn Twitter, waar ook God zelf blijkbaar een account heeft).
Het is tragikomisch: biologisch zijn we niets anders dan een tijdelijk georganiseerde hoop moleculen, ontworpen door evolutie om lang genoeg te functioneren om ons voort te planten en daarna rustig te sterven. Robert Sapolsky stelt: “Evolution cares about you until you reproduce. After that, you’re biologically irrelevant.” Maar vertel dat eens aan iemand van 45 met een abonnement op cryotherapie en een ‘longevity coach’.
En ondertussen infantiliseren we onszelf collectief. We weigeren volwassen te worden, want volwassenheid confronteert ons met eindigheid. Dus gedragen we ons cultureel als pubers: uiterlijk jong, emotioneel wispelturig, existentieel ontwijkend. Zygmunt Bauman noemde het liquid modernity: alles vloeibaar, behalve onze angst voor de dood.
We kleden onze angst aan met woorden als selfcare en personal growth, maar het is niets meer dan ontkenning. Zoals Ernest Becker al schreef in The Denial of Death (1973): “Civilization is, in essence, an elaborate defense mechanism against the knowledge of our own mortality.” Wij zijn die beschaving – Botox en biohacking inbegrepen.
De ironie? Hoe harder we de dood proberen te negeren, hoe meer hij ons beheerst. We leven in dienst van de illusie dat we het leven kunnen rekken, maar sterven vaak zonder ooit écht geleefd te hebben. Zoals Heidegger zei: “Anticipation of death is not morbid, but the condition for an authentic life.”
Misschien wordt het tijd om de diagnose gewoon te accepteren: leven is een terminale aandoening. Onbehandelbaar. En dat is geen ramp – dat is de reden dat het telt. Of, om Epicurus te parafraseren: zolang jij er bent, is de dood er niet. En als hij er is, ben jij weg. Dus stop met dat juice-fasten en leef. Voor je het weet, is het te laat.
Aanbevolen literatuur (voor wie nog tijd heeft):
- Ernest Becker – The Denial of Death (1973): Over hoe beschaving een rookgordijn is tegen sterfelijkheid.
- Robert Sapolsky – Why Zebras Don’t Get Ulcers (1994/2004): Biologische onvermijdelijkheid van veroudering en stress.
- Zygmunt Bauman – Liquid Modernity (2000): Over onze vloeibare, angstige cultuur.
- Martin Heidegger – Sein und Zeit (1927): Het leven pas begrijpen door de dood te erkennen.
- Epicurus – Letter to Menoeceus: De dood is niet ons probleem.
