Waarom je brein liever Netflix kijkt dan burpees doet (en andere pijnlijke waarheden)
Beste mede-Homo Debilis (ja, dat ben jij. En ik. En die buurman met die knalrode fitnessband die hij altijd draagt, zelfs in bed),
Heb je ooit het vermoeden gehad dat je brein stiekem een soapdraaiboek schrijft waarin jij de hoofdrol speelt als tragische held? Alsof je linkerhelft fluistert: “Blijf liggen, het leven is al zwaar genoeg”, terwijl je rechterhelft gilt: “DOE DIE MARATHON! HET INTERNET VERGT HET!”? Gefeliciteerd. Je bent niet gek. Je bent gewoon een mens. En dat is al erg genoeg.
In De Homo Debilis ontrafel ik waarom we collectief doen alsof modderrollen en uitgedroogde sportrepen “leuk” zijn. Spoiler:
- Je hersenen zijn een ruziënd stel dat al 200.000 jaar niet naar relatietherapie wil.
- Je lijf is eigenlijk een luie dieselmotor die liever naar de snackkar snakt dan naar een CrossFit-barbell.
- En Viktor Frankl? Die draait zich waarschijnlijk zo hard om in zijn graf dat hij nu een gratis dynamo is. #Duurzaamheid
Koopman (ja, die dwaas van de sportschool) fileert jouw obsessie met zelfkastijding alsof het een avocado is – en ja, hij vindt ook dát onzin. Lees bijvoorbeeld:
- Waarom je brein liever een roltrap neemt dan een trap (hint: evolutie is een luie sodemieter).
- Hoe je sportschoolabonnement een cultlidmaatschap is (maar dan met meer lycra en minder interessante rituelen).
- Waarom #Fitspiration eigenlijk gewoon #ZelfhaatMetEenFilter is (en je hypothalamus er schamper om lacht).
Ontdek hier waarom je sportschoenen het beste kunt doneren aan een museum
(Inclusief tips om je wearable stilletjes te laten sterven in een la. Rust zacht, Fitbit.)
Met een knipoog en een zak bevroren erwtjes voor je “sportblessure”,
…… aldus Peter Koopman
PS: Nee, deze mail bevat geen gratis proteïnepoeder. Wel een portie zelfspot. Die is calorievrij (maar helaas niet pijnloos).
PPS: Mocht je toch gaan hardlopen: draag alsjeblieft géén T-shirt met “No Pain No Gain”. Wij lijden al genoeg.
Peter Koopman (1951) Voormalig docent sportopleidingen (o.a. C.I.O.S.; N.S.F.; N.K.B.B.; N.B.B.F) & sportcoach (o.a. K-1; F-1), maar vooral: amateur-antropoloog van de menselijke illusie. Gespecialiseerd in de kruising tussen biologie, gedrag, macht, zelfbedrog en ons absurde verlangen naar validatie. Niet op zoek naar zelfhulplezers. Wel naar mensen die durven denken.
12 mei. 2025
Tel.: 06 8135 8861
Reacties van andere Homo Debilissen:
“Eindelijk erkent iemand dat mijn bankhangen evolutionair verantwoord is. Dank u meester Koopman.”
“Mijn rechterhersenhelft heeft deze mail gerapporteerd. #CancelCulture” “Is er een kortingscode voor existentiële vertwijfeling?”
Doe mee met de discussie of blijf braaf doorrennen in de tredmolen der verwachtingen. Keuzestress? Ik bied ook therapie via memes.
Afmelden? Dat snappen we. Liever een nieuwsbrief over “productiviteit”? Mijn advies: koop een hamsterwiel en ga los.
Voor wie durft te twijfelen aan z’n eigen levenskeuzes (en stiekem van croissants houdt).
De Homo Debilis
Over het gespleten brein, het luie lijf, en het sportvirus dat de beschaving sloopt
met een bijrol voor Viktor Frankl, die zich vermoedelijk omdraait in zijn graf
1. Twee hersenhelften, één tragikomedie
Volgens Julien Jeanes (of althans de geest die hem bezielde) hebben we twee hersenhelften met een latente echtscheiding.
De linkerhelft wil rust, logica, energiebehoud.
De rechterhelft wil status, applaus, dopamine.
Samen zijn ze het huwelijk van de eeuw:
- de één plant een rustige wandeling,
- de ander schrijft zich in voor een “Hell & Back Death Run XL Edition” met verlichte hoofdband.
Het brein is dus geen kapitein op het schip, maar een stuurloze boot met twee kapiteins die ruzie maken over de route. En ondertussen ramt men op de fitnessapp als een gokverslaafde op de fruitautomaat: “Kom op, nog 300 stappen!”
2. Het lichaam: een versleten machine met een hekel aan beweging
Biologisch zijn we gebouwd voor spaarzaamheid.
Het lichaam wil zitten, vet opslaan, overleven op minimale inspanning.
Het is geen sportmachine, het is een dieseltractor: traag, robuust, en allergisch voor sprintjes.
Maar vertel dat aan de vrouw van 53 die zichzelf op Moederdag nog even in het ziekenhuis liep bij 24 graden en 92% luchtvochtigheid.
Voor haar kinderen, voor haar gezondheid, voor haar… Instagram.
Het paradoxale is: we rennen om te bewijzen dat we leven, terwijl we voorbijrennen aan de ervaring van leven zelf.
3. De mens: een projectiejunk in de tredmolen van verwachting
“De mens leeft voorwaarts in verwachtingen,” zei Kierkegaard.
Wij voegen toe: en bezwijkt onderweg onder zijn eigen illusies.
We trainen niet om te bewegen, maar om iemand anders te worden — fitter, aantrekkelijker, “discipline-geïnjecteerd”.
We leven in een Als-ik-dit-dan-ben-ik-dat-toekomst.
Het heden is slechts een transitzone waar ons lijf moet afzien zodat onze ego’s elders kunnen shinen.
Het resultaat? Een epidemie van burn-outs, runners knee, overtrainde ego’s en ondervoede zielen.
4. Het sportvirus: lijden als marketingproduct
Er waart een virus rond. Geen biologisch, maar cultureel:
het sportvirus, of preciezer: de dwangmatige zelfverbetering onder het mom van gezondheid.
- Men betaalt om in de modder te kruipen.
- Men vecht elkaar knock-out op bedrijfsfeesten (“voor teambuilding”).
- Men sport zichzelf kapot met een wearable die bijhoudt hoe ver men is afgedwaald van gezond verstand.
Als deze evenementen gratis waren, kwam niemand opdagen. Maar met een prijskaartje en een finishfoto erbij, verandert zelfkastijding ineens in een “prestatie”.
5. Viktor Frankl, red ons van de betekenisloosheid met betekenis
En dan, middenin die brij van zweet, selfies en sociale bevestiging, klinkt daar een andere stem: Viktor Frankl.
Hij overleefde concentratiekampen, schreef Man’s Search for Meaning, en toonde:
“Degene die een waarom heeft om te leven, kan bijna elk hoe verdragen.”
Maar wat als het waarom slechts bestaat uit likes, #fitspiration en biohack-rituelen met chiazaad?
Wat als het lijden geen betekenis heeft, maar slechts verkocht wordt als zingeving?
De mens die bij Frankl hoop vond in de donkerste wanhoop, transformeerde in de 21e eeuw tot een wellnesskrijger met een protein shake in de ene hand en een existentiële leegte in de andere.
6. De domheid: niet een tekort aan kennis, maar een teveel aan conformisme
Deze pandemie van sportieve waanzin is geen fout in het systeem. Ze is het systeem.
De Homo Debilis is niet dom omdat hij niet weet.
Hij is dom omdat hij weigert te voelen dat het allemaal nergens op slaat.
Want toegeven dat je meedoet aan collectieve zelfverlakkerij… dát vraagt lef.
Het is makkelijker om je suf te trainen dan om in stilte te reflecteren.
Makkelijker om een obstakelrun te doen dan je af te vragen: “Waarom moet ik eigenlijk bewijzen dat ik besta?”
Epiloog: De finishlijn ligt in jezelf, maar daar is geen startnummer voor
We zouden bijna medelijden krijgen met de Homo Debilis, ware het niet dat hij te luidruchtig is in zijn domheid.
Laat hem rennen. Laat hem boksen. Laat hem vallen.
Soms is de enige weg naar bewustzijn een blessure.
Maar voor wie wíl luisteren, geldt nog steeds wat Frankl zei:
“Het leven stelt ons voortdurend vragen, en het is aan ons om het antwoord te geven – niet met woorden, maar met daden.”
Tot die tijd geldt: liever een denkend zittend mens, dan een rennend zombie met hartslagmeter.
Referenties:
- Iain McGilchrist – The Master and His Emissary
- Gazzaniga – Who’s in Charge?: Free Will and the Science of the Brain
- Christopher Lasch – The Culture of Narcissism
- Byung-Chul Han – De vermoeide samenleving
- Alain Ehrenberg – La fatigue d’être soi
- Daniel Lieberman – Exercised (over evolutionaire mismatch sport)
- Nassim Taleb – Antifragile (over hoe systemen sterker worden door stress, maar mensen dus niet altijd) Daniel Gilbert – Stumbling on HappinessErnest Becker – The Denial of DeathLieberman – ExercisedPontzer – Burn: The Misunderstood Science of Metabolism
